معماری بازی است با اشياء در زير نور
لوکوربوزیه ( 27 آگوست 1965 – 6 اکتبر 1887 ) ، اسم مستعار چارلز ادوارد ژان نرت – گریس (Charles Eduard Jeanneret -Gris) است . او یک معمار معروف بود که با سبکی که امروزه سبک بین المللی نامیده می شود به همراهی لودویگ میس واندر روهه ، والتر گروپیوس و تئو وان داربورگ کار می کرد . او همچنین در طراحی مبلمان دستی داشت .
لوکوربوزیه در لشودفوند (La Chaux -de- Fonds ) ، شهر کوچکی در شمال غربی سوئیس ، در نزدیکی مرز فرانسه متولد شد . لوکوربوزیه علاقه ی زیادی به هنرهای بصری داشت و نزد شخصی به نام چارلز لپلاتنیه ، که معلم یک مدرسه ی هنرهای زیبای محلی بود و خود در بوداپست و پاریس درس خوانده بود ، به آموختن مبانی هنر پرداخت .
اولین خانه هایی که او طراحی کرد در لشودفوند و متعلق به خود وی بودند ، مانند ویلا فالت (Villa Fallet ) ویلا شوآب (Villa Schwob ) و ویلا ژان نرت ( این خانه ی آخر را برای پدر و مادرش ساخته بود ) . این خانه ها یادآور سبک معماری رایج ، منطبق بر طبیعت کوه های بومی در آن منطقه ، یعنی رشته کوه های آلپ بودند .
لوکوربوزیه دائما ً برای فرار از محدودیت های حاکم در شهرش ، به دورتا دور اروپا سفر می کرد . در حدود سال 1907 به پاریس رفت . در آنجا در دفتر یک فرانسوی پیشگام تولید بتن تقویت شده ، به نام آگوست پرت (August Perret ) کار پیدا کرد . بین اکتبر 1910 و مارس 1911 برای پیتر بیرنس – معمار و طراح معروف آن زمان – در نزدیکی برلین کار کرد و در آنجا با لودویگ میس واندر روهه ی جوان ملاقات کرد . در آن موقع می توانست آلمانی را بسیار روان و سلیس صحبت کند .هر دوی این تجربه ها تأثیرات زیادی بر زندگی شغلی او در آینده گذاشتند
لوکوربوزیه 1887 : شارل ادوارژانره معروف به لوکوربوزیه در ششم اکتبر در شهر لشودفوند در شمال غربی سوئیس پا به عرصه گیتی نهاد. پدرش ساعت ساز و مادرش موسیقیدان بود. 1906. وی در دانشکده هنر پاریس دررشته مبانی هنر به تحصیل پرداخت . 1907 : آغاز کار حرفه ای ، وی همزمان با ادامه تحصیل برای تأمین مخارج زندگی در دفتر ساختمان یک مهندس فرانسوی به نام « آگوست پره » به کار پرداخت . 1910 : لوکوربوزیه پس از پایان تحصیلاتش در پاریس به آلمان سفر کرد و در آنجا دردفتر پیتر بهرنس آلمان به کار پرداخت . او در سال 1965 به خواب ابدی فرورفت . معماران تأثیر گذار آگوست پره : یکی ازاولین پیشگامان استفاده از بتن مسلح در ساخت و ساز بود. لوکوربوزیه برای اولین بار در نزد او با بتن و چگونگی کاربرد و کارایی آن آشنا شد که این آشنایی باعث شد وی در اکثر کارهایش از بتن به عنوان سازه استفاده کند. 1952 : در مسابقات جهانی طراحی مجلس شورای اتحاد شوروی شرکت کرد و طرح وی بعنوان طرح برتر برنده شد. همچنین او عضو انجمن بین المللی معماران مدرن بود. کارهای برجسته خانه دم اینو مکان : فرانسه تاریخ ساخت : 1917 – 1915 میلادی ویژگی : برای اولین بار ازاسکلت و کنسول استفاده شد . و دیوارها دیگر نقشی در ایستایی و سازه ی ساختمان نداشته اند. فرم کلی پروژه مستطیل شکل است و کاربرد ستون های بستی برای نگهداری سقف و کف بدون اتکا به دیوارهای باربر بصورت کامل نشان می دهد.
در این اثر لوکوربوزیه، معماری به اساسی ترین عوامل سازنده ی یعنی ستون ، کف و پله تجزیه شده است ویلا سیتروئن مکان : پاریس تاریخ ساخت : 1920 ویلا فاله مکان : پاریس تاریخ ساخت : 1923-1920 خانه اوزن فانت تاریخ ساخت : 1925-1922 ویلا ساوا مکان : پاریس تاریخ ساخت : 1931 – 1925 ویژگی : این ویلا که شاید مهمترین کار لوکوربوزیه باشد یکی از برجسته ترین کارهای اوست که می توان تمام تمام تفکرات ، اصول ، عقاید و ایده های او را در آن دید . ویلا ساوا در دل طبیعت ولی جدا از آن طراحی شده است و مانند نگین دردل طبیعت خود نمایی می کند و نظر بیننده را به خود جلب می کند درست عکس خانه ی آبشار رایت که در دل طبیعت و همگون در طبیعت اطراف خود است . آپارتمان های مارسی مکان : مارسی تاریخ ساخت : 1952 – 1947 ویژگی : هنگامی که از او برای طراحی مجتمع مسکونی مارسی دعوت بعمل آمد لوکوربوزیه ازاین فرصت برای به ظهور رساندن ایده هایی که 25 ساله روی آن ها تفکر کرده بود ، استفاده نمود. اهالی این مجتمع این ساختمان را صرفاً خانه لوکوبوزیه می داشتند. درا ین آپارتمان ها از رنگ های تند و خالص قرمز ، زرد و سبز استفاده شده است . ولی در نما از آنها استفاده نشده است . این مجتمع برای 1600 نفر ساخته شده است .
طبیعت ولی جدا از آن طراحی شده است و مانند نگین دردل طبیعت خود نمایی می کند و نظر بیننده را به خود جلب می کند درست عکس خانه ی آبشار رایت که در دل طبیعت و همگون در طبیعت اطراف خود است . آپارتمان های مارسی مکان : مارسی تاریخ ساخت : 1952 – 1947 ویژگی : هنگامی که از او برای طراحی مجتمع مسکونی مارسی دعوت بعمل آمد لوکوربوزیه ازاین فرصت برای به ظهور رساندن ایده هایی که 25 ساله روی آن ها تفکر کرده بود ، استفاده نمود. اهالی این مجتمع این ساختمان را صرفاً خانه لوکوبوزیه می داشتند. درا ین آپارتمان ها از رنگ های تند و خالص قرمز ، زرد و سبز استفاده شده است . ولی در نما از آنها استفاده نشده است . این مجتمع برای 1600 نفر ساخته شده است . ویژگی کار او این است که در این مجتمع محلی برای زندگی اجتماعی فراهم شده است . سازه ی مجتمع از بتن مسلح است . 17 پیلوت از بتن آرمه اسکلت ساختمان را تشکیل می دهد . کف ها ، سقف ها و دیوارهای این مجتمع از سازه مستقل اند لذا عایق صوتی کامل است . نمای شمالی این مجتمع پنجره است و سه نمای دیگر بالکن هایی دارند که به واحد های مسکونی تعلق دارند. و پارتیشن های جدا کننده با رنگ های کرم رنگ آمیزی شده است . فاصله ها نیز مدولار بدست آمده اند. جالبترین جنبه ی این آپارتمان های مسکونی فروشگاه آن است که به جای طبقه اول در طبقه ی 7 و 8 قرار گرفته اند و در نمای ساختمان فوراً ایده می شوند چون به جای پنجره آفتابگیرها دارند که با ردیف هایی از پنجره های مربع شکل به نما سرزندگی و حیات می دهد.
برای لوکوربوزیه تراس سقف یک المان مهم در عملکرد اجتماعی آپارتمان تعریف شده است . کلیسای رونشان مکان : نوتردام فرانسه تاریخ ساخت : 1957- 1955 ویژگی : در این کلیسا برای اولین بار باید گفت برخلاف سنت ومعماری همیشگی کلیساها ، از احجام و خطــــــوط متضاد ( منحنی و شکسته ) استفاده شده است و لوکوربوزیه به کمک نیروی قرینگی در پلان سعی داشته است تا این تضاد با سایر کلیسا ها را به تعادل برساند. سازه ی کلیسا از جنس بتن است ، نور کلیسا از سقف و دیوارهای اطراف سالن کلیسا و دو برج استوانه ای تأمین می شود. شکل کلی کلیسا و سقف آن بنا دیدگاه های مختلف شبیه بادبان کشتی و پوسته ی خرچنگ و…می باشد. ویلا شودان مکان : احمد آباد هند تاریخ ساخت : 56-1955 ویژگی : ویلا شودان را می توان سرآمد تفکرات لوکوربوزیه در معمای مدرن دانست چون اصل معماری مدرن را بیان می کند و مانند ویلا ساوا پلان و نمای آزاد را هم می توان در این ویلا دید . فرم ویلاشودان بخوبی با اقلیم حاره ای هند تعامل دارد .
سقف ویلا همانند چتری عمل می کند و سوراخ ها در دل بنا این مکان را می دهند که نسیم خنک از بین آنها و تراس ها عبور کند. مجلس اتحاد شوری مکان : استالینگراد شوروی تاریخ ساخت : 1963 – 1953 ویژگی : در این بنا لوکوربوزیه نشان داد که چگونه می توان سازه وعوامل سازه را به عرصه ها یا فضاهای معماری راه داد واز آنها به صراحت ودلیری در ترکیب معماری استفاده کرد . با ساختمان در این طرح لوکوربوزیه توسط قوس آهنی بسیار بزرگی که در عین حال نقش اساسی در ترکیب معماری آن دارد تحمل می کند. این طرح لوکوربوزیه سالها جلو تر از فن آوری و تکنولوژی آن زمان بود. دیرلاتورت مکان : فرانسه تاریخ ساخت : 1960 – 1957 میلادی دادگاه عالی چاندیگارهند مکان : ایالت پنجاب هند تاریخ ساخت : 1958 میلادی ویژگی : این شهر برای نیم میلیون نفر طراحی شده است . در طراحی این شهر ازسیستم مدولار استفاده شده است و ورودی همه ی ساختمان ها پشت به خیابان ها بود . ویلاشوابتاریخ ساخت : 1959 خوابگاه دانشجویان سوئیس مکان: پاریس تاریخ ساخت : 1960 از دیگر کارهای او می توان ویلافاور، ویلاژاکومه ، ویلا ژان نرت در لشودفوند که برای پدر و مادرش ساخت ، دانشگاه هاروارد چین و کلیسای ساگرافیمیلیا و… نام برد . کارهای او بیشتر از فرانسه و هندوستان بوده است . سبک سبک معماری لوکوروزیه معماری مدرن متعالی است .
این سبک با شروع انقلاب صنعتی و تولید مصالح و تجهیزات جدید مانند بتن ، فولاد ، جرثقیل و … در صنعت ساختمان سازی موقعیت برای تولید یک سبک جدید به وجود آورد و این سبک زاده ی 2 سبک بودند اولی مکتب شیکاگو ( لویی سایوان ) بود که اصولش :
1. استفاده از بتن برای استراکچر ساختمان
2. نمایش بدون هراس و واهمه ی استراکچر در نمای ساختمان
3. عدم تقلید از سبک های گذشته
4. استفاده نکردن از تزئینات درصنعت ساختمان سازی
5. استفاده از پنجره های عریض و طویل که کل دهانه ی بین ستون ها را پوشش می داد. مکتب آرت نوو که از اروپا شکل گرفت و اصول آن مقابله با سنت گرایی بود.
1. جدایی ازگذشته
2. ابداع فرم های جدید
3. استفاده شدیدازمکتب های تقلیدی
4. استفاده از هنر متناسب زمان
5. استفاده از تولیدات مدرن برای سازه و نما
6. استفاده ازتزئینات و فرم های طبیعی و رمانتیک سبک مدرن متعالی در اواخر قرن نوزدهم و اویل قرن بیستم شکل گرفت و می توان نقطه ی جدایی سبک های قدیمی و کلیشه ای با سبک های جدید دانست و نقطه عطفی درمعماری جهان است ، زیرابرای اولین بار نگرش از سنت گرایی و تاریخ بعنوان منبع الهام درمعماری تغییر کرد و به جای آن آینده و تکنولوژی جای گرفت . معماران این سبک ها در جهت همگن سازی معماری با تکنولوژی روزآمدند.
. شاخص های معماری مدرن متعالی
1. عملکرد و کارایی بهتر فضاها
2 . آسان شدن ساخت و ساز با استفاده از مصالح و ماشین آلات روز دنیا
3. استفاده ازعناصر و مصالح پیش ساخته در معماری
4. بوجود آمدن استاندرد ها و قوانین در معماری و مصالح
5. استفاده از علوم جدید ماند ریاضی ، هندسه ، و … در معماری سبک معماری مدرن شامل جنش های کوبیسم و سوررئالیسم ( توهم گرایی فرا واقع گرایی) پوریسم ( ناب گرایی ) و بروتالیسم ( خام گرایی ) بود. لوکوربوزیه طرفدار بروتالیسم بوده است . ویژگی ها تندیس گرایی، سازه گرایی و بروتالیسم در همه ی آثار او وجود دارند. درآثار نخستین لوکوربوزیه معماری از هر گونه زینت خالی و عریان بود می توان گفت لوکوربوزیه یک شهر ساز ، یک معمار ، یک هنرمند ، یک مجسمه ساز و یک شاعر با حساسیت فوق العاده بود که این 5 شخصیت در شخصیت لوکوربوزیه تجلی یافته بود. لوکوربوزیه توانست در طی فعالیت خود استفاده از شاخص ترین مصالح ساختمانی مدرن یعنی بتن را به نهایت زیبایی برساند وکارهای او مورد تقلید جهانی قرار گرفت . لوکوربوزیه استفاده از تیر آهن و بتن و پیش ساختگی را مسیر آینده ی معماری تقلی کرد . تندیس گرایی و سازه گرایی او مورد توجه بقیه معماران بوده است . در طرح شهرهای لوکوربوزیه تراکم جمعیت در هر هکتار 3000 نفردر نظرگرفته شده است . سیستم طراحی اومدولار است . لوکوربوزیه توانست با استفاده از کنسول ، پلان و سازه را از هم جدا کند ، همچنین از رامپ برای ارتباط طبقات و ارتفاعات مختلف استفاده کرد .
دیدگاهها لوکوربوزیه درطرح های خود بسیار تحت تأثیر فضاهای کلی شهری و سیستم شهرنشینی منطقه به منطقه بود. او از اولین کسانی بود که تأثیر ماشین آلات را انباشتگی انسانها بیان کرد و شهرهای آینده را شهرهایی حاوی آپارتمان ها وآسمانخراش ها ی بزرگ دانست که کنار هم پارک شده اند.وی گفته بود : « بطور قانونی تمام ساختمان ها باید سفید باشند . » شعار معروف او « خانه ماشینی است برای زندگی » عمدتاً با کج فهمی مواجه شد او معماری را در قالب توانمندی های جامعه ی صنعتی مدرن می دید و علاقه ی خاصی به شهر سازی و قطعات پیش ساخته و استفاده از عناصر ساختمانی استاندارد داشت .
لوکوربوزیه بین سازه گرایی و تندیس گرایی به سازه گرایی تمایل داشت و این گرایش او به بارزترین شکل درکلیسای رونشان تجلی یافت و این کلیسا یکپارچه تندیس است . وی سعی کرد توجه معماران و شهرسازان را از گذشته به آینده معطوف کند. او ضمن تحسین آسمان خراش های شیکاگو و نیویورک الگو گرفتن از آنها را برای سایر نقاط جهان معرفی کرد . لوکوربوزیه شهرهای آینده را شهرهایی با آسمانخراش های عظیم و مرتفع می دانست . بر اساس این نظریه او دو شهر مهم طراحی و اجرا شد . یکی شهر چاندیگارهند که توسط خودش طراحی شد ، دیگری شهر برازیلیا که توسط لوچیو گوستاو و اسکارنیمایر بعنوان پایتخت برزیل طراحی شد . لوکوربوزیه معماری است که کوشید بازبانی مدرن، نظامی ریاضی و برخاسته از تناسبات انسانی به معماری ببخشد .
سیستم مدولار او بر مفهوم نسبت طلایی درریاضیات استوار است . وی ابعاد انسان را 83/1 در نظر گرفت و بر اساس آن فضای خود را طراحی و تقسیم بندی کرد . او ابتدا به فرم های مستقیم الخط علاقه مند بود ولی به علت پیشرفت صنعتی از سال های بعد توانست ازخطوط منحنی و مایل هم بهره مند شود.
کتاب های لوکوربوزیه
1. بسوی معماری
2. تجزیه و تحلیل لوکوربوزیه
3. زیبایی شناسی معماری
4. منشور آتن
5. بسوی یک معماری نوین : که در این کتاب توجه معماران جوان را به فناوری و حرکت ، همگام با تکنولوژی روزدنیا جلب کرد. ( در این کتاب معماری را با حرفه ی مهندسی مکانیک مقایسه کرده است )
6 . شهر آینده : دراین کتاب لوکوربوزیه سیما و نمایه ی شهرهای آینده را توصیف کرده است .
آرشيتكت لوكوربوزيه(شرح مختصري از تاريخچه زندگي ، سبك ، تجزيه و تحليل آثار ) شارل ادوارد ژانره معروف به لوكوربوزيه ، پدر معماري و يكي از پيشگامان معماري مدرن ، ( مدرن متعالي ) ، آرشيتكت ، مهندس و معمار معروف سوئيسي فرانسوي ، قرن بيستم ، در 4 مي سال 1897 قدم به عرصه وجود نهاد . او در دفتر دو تن از معروف ترين معماران آن دوره در اروپا، يعني اگوست پره و پيتر بهرنز به مدت چند سال كار كرد و سپس به بالكان، آسياي صغيير ، يونان و رم سفر نمود . لوكوربوزيه هنوز خيلي جوان بود كه به نشر افكار انقلابي خود در باره لزوم تحول در سبك معماري پرداخت و بعد از آن كه افكار خود را با ايجاد بناهايي در گوشه و كنار جهان به مرحله عمل درآورد ، شهرت بين المللي يافت . و در اكثر ممالك بزرگ و كوچك جهان بناهايي از او به يادگار مانده است .
نقش لوكوربوزيه در معماري نو مانند نقش پيكاسو در نقاشي نو بود . او مانند پيكاسو زندگي درويشانه بسيار ساده اي داشت و تا آخر عمر در همان آتيله محقر خود كه در جواني تاسيس كرده بود ، كار كرد. اين آتليه ، اتاق كوچكي بيش نبود و شمار همكاران لوكوربوزيه هرگز از چهار يا پنج نفر بيشتر نشد. گاه اتفاق افتاد كه تنگي جا سبب شود نقشه هاي اجرايي كارها در جايي ديگر رسم شوند.
لوکوربوزیه در سال 1921 کتابی را تحت عنوان «به سوی یک معماری» منتشر نمود، که تحولی اساسی در نوع نگرش به معماری به وجود آورد. او در ابتدای کتاب نوشته است:
” عصر بزرگی آغاز شده است. روح جدیدی وجود دارد. انبوهی کار که با این روح جدید طراحی میشود در مقابل ما قرار دارد، با این امر به ویژه باید در تولید صنعتی مواجه شد. رسم و عادت معماری را دچار خفقان کرده است. سبک ها دروغی بیش نیستند. سبک وحدت اصل است که به همهی کارهای یک عصر روح میبخشد، محصولی از حالتی ذهنی است که خصلت ویژهی خود را داراست. عصر ما روز به روز سبک خودش را تعیین میکند. چشمان ما، متأسفانه هنوز قادر به تشخیص آن نیستند.”(لوکوربوزیه؛1381: 204)
در قسمتی دیگر، در نقد معماری کلاسیک نوشته است:
“در معماری مبانی قدیمی ساختمان مردهاند. ما حقیقت معماری را دوباره کشف نخواهیم کرد، مگر این که مبانی جدید و شالودهای منطقی را برای هرگونه ظهور معماری تثبیت کنیم. دورهای بیست ساله آغاز میشود که مشغلهاش خلق این مبانی خواهد بود. دورهای از مسائل بزرگ، دورهای از تحلیل، از تجربه، همچنین دورهای از سردرگمی عظیم زیبایی شناسی، دورهای که در آن یک زیباشناسی جدید ساخته و پرداخته خواهد شد. ما باید نقشه، یعنی کلید این تحول را مطالعه کنیم.”( لوکوربوزیه؛ 1381 : 213)
” تاریخ معماری طی قرن ها به عنوان تغییر در ساخت و تزیین به آهستگی آشکار شده است، اما در پنجاه سال اخیر فولاد و بتون فتوحات جدیدی به بار آوردهاند که نشانهی ظرفیت بزرگتری برای ساخت و نشانهی یک معماری است که در آن کدهای قدیمی واژگون شدهاند. اگر با گذشته رویارو شویم خواهیم آموخت که «سبک ها» دیگر برای ما وجود ندارند، بلکه سبکی متعلق به دورهی خود ما از راه رسیده و انقلابی رخ داده است. اذهان ما آگاهانه یا ناآگاهانه این رویدادها را درک کردهاند و نیازهای جدیدی، آگاهانه یا ناآگاهانه سر برآوردهاند. ماشین جامعه، کاملاً خلاص از دنده، میان یک بهبودی با اهمیتی تاریخی و یک فاجعه نوسان میکند. غریزهی اولیهی هر موجود انسانی تأمین سرپناهی برای خویشتن است. طبقات مختلف کارگران در جامعهی امروزی دیگر مسکنهایی در خور نیازشان ندارد، پیشه وران هم همین طور. مسئلهای مربوط به ساختن در ریشهی ناآرامی اجتماعی امروز نهفته است: معماری یا انقلاب.”( لوکوربوزیه؛ 1381: 207)
او در تعریف معماری نوشته است:
” معماری بازی استادانه، صحیح و باشکوه تودههایی است که در روشنایی با یکدیگر جمع میشوند. چشمان ما برای مشاهدهی صورت ها (فرم ها) در روشنایی ساخته شدهاند، نور و سایه این صورت ها را آشکار می کنند، مکعب ها، مخروط ها، کره ها، استوانه ها یا هرم ها صورت های بزرگ اولیهای هستند که نور آن را به گونهای ممتاز آشکار میکند، تصویر این صور در درون ما و بدون ابهام متمایز و ملموس است. به همین دلیل است که این ها صور زیبا، زیباترین صوراند. همه کس، از کودک گرفته تا وحشی و ما بعد الطبیعه دان با این مطلب موافق است. این امر به ماهیت هنرهای تجسمی مربوط میشود.
معماری مصری، یونانی یا رومی، معماری منشورها، مکعب ها و استوانه ها، هرم ها یا کرههاست. اهرام، معبد لوکسور، پارتنون، کولیزیوم، ویلای هادریان. معماری گوتیک، دراساس، بر کرهها، مخروط ها و استوانه ها استوار نیست. فقط صحن اصلی کلیسا بیان صورتی ساده اما به هندسهی پیچیدهای از مرتبهی دوم (قوس های متقاطع)
به همین دلیل است که یک کلیسای جامع چندان زیبا نیست و ما در آن به دنبال معوض هایی از نوع ذهنی خارج از هنر تجسمی میگردیم. یک کلیسای جامع از نظر ما به عنوان راه اصلی استادانه برای مسئلهای دشوار جالب است. اما مسئلهای که فرضهای آن به نادرست بیان شدهاند، زیرا از صورت بزرگ اولیه (اصلی) ناشی نمیشوند. کلیسای جامع یک کار تجسمی نیست، بلکه یک درام است؛ مبارزهای است علیه نیروی ثقیل، که احساس طبیعتی احساساتی است.
این را هرگز در مدرسه نیاموخته اند. نه در تعقیب یک ایدهی معماری، بلکه صرفاً تحت هدایت نتایج محاسبه (مشتق از اصول حاکم بر جهان ما) و مفهوم یک ارگانیسم زنده است که مهندسان امروز از عناصر اولیه (اصلی) استفاده می کنند و با هماهنگ ساختن آنها موافق با قواعد در ما عواطف مربوط به معماری را بر میانگیزند و بدین وسیله کار انسان را در وحدت با نظم جهانی طنین انداز میکنند. بدین گونه با بالابرنده ها و کارخانه های غلهی آمریکایی یعنی نخستین ثمرات باشکوه عصر جدید روبرو ایم. مهندسان آمریکایی با محاسبات شان، معماری در حال اختصار ما را مضمحل میکنند.” (لوکوربوزیه؛ 1381: 207و208)
” چشمان ما ساخته شدهاند تا ما را به دیدن صورت ها (فرمها) در روشنایی قادر سازند. صور اولیه (اصلی) صوری زیبا هستند، زیرا به روشنی درک میشوند. معماران امروز دیگر به چنین صور سادهای دست نمییابند. مهندسان با کار از طریق محاسبه، صور هندسی را به کار میگیرند و چشمان ما را با هندسه شان و فهم ما را با ریاضیات شان ارضا میکنند. کار آن ها در خط مستقیم هنر خوب است.”( لوکوربوزیه؛1381 :203)
” معمار با آراستن صورت ها (فرم ها)یش نظمی را تحقق میبخشد که آفریدهی محض ذهن اوست؛ او با صور و اشکال، حواس ما را به شدت متاثر و عواطف تجسمی (پلاستیک) را بیدار میکند؛ با روابطی که می آفریند پژواک های عمیقی را در ما برمیانگیزد و معیار نظمی را به ما میدهد که احساس میکنیم با نظم جهان ما هماهنگ است. او جنبشهای گوناگون قلب و فهم ما را تعیین میکند؛ آن گاه است که ما حس زیبایی را تجربه میکنیم.” (لوکوربوزیه؛ 1381: 202)
در سال 1926 لوکوربوزیه و پیر ژانره مطلبی منتشر کردند که در آن نتیجه ی مطالعات چند سالهشان تحت عنوان «پنج نکته برای یک معماری جدید» مطرح شده است:
” 1- پیلوتی: جستجوهای پیاپی و سرسختانه به پدیدههای ضعیفی که میتوان آن را همانند دست آوردهای لابراتور در نظر گرفت، منتهی شده است. نتایج بدست آمده چشم اندازهای تازهیی در برابر معماری میگشاید. این چشم اندازها میتوانند در شهرسازی به عنوان ابزارهایی برای مداوای بیماری بزرگ شهرهای فعلی به کار آیند. خانه روی پیلوتی! خانه در خاک فرو رفته و فضاها تاریک و بیشتر نمناک بودند. بتون آرمه پیلوتی را به ما میدهد. خانه در فضا و دور از زمین برپا میشود. باغ از زیر خانه میگذرد. باغ هم روی خانه است، هم روی بام.
2- بام- باغچه: از قرن ها پیش تا زمانی که خانه به وسیله بخاری گرم می شد، شیروانی سنتی، زمستان را با قشری از برف تحمل میکرد. با نصب شوفاژ سانترال، شیروانی دیگر مناسب نیست. بام نباید برجسته بلکه باید فرو رفته باشد. آب را باید به طرف داخل و نه به بیرون ریخت. واقعیت غیر قابل انکار آب و هوای سرد، حذف سقف شیبدار را الزامی و احداث بام- باغچهی گود و هدایت آب به طرف داخل را بر میانگیزد. سیمان مسلح مصالحی است که ساخت سقفهای منسجم را ممکن میسازد. انبساط بتن آرمه شدید است. انبساط باعث ترک خوردگی ساختمان در ساعات تغییرات شدید آب و هوایی میشود.
به جای سعی در تخلیه سریع آب باران باید سعی در نگاهداری رطوبت ثابت روی بتون بام و حفظ حرارت منظم در بتون آرمه کرد. عامل حفاظتی خاص، ماسه پوشیده از «دال» های ضخیم سیمانی با فواصل باز است. در این فاصله ها چمن کاشته میشود. ماسه و ریشه ها باعث کندی نفوذ آب میشوند. بام- باغچه ها از گل، درختچه و درخت ها و چمن سرشار میشود. دلایل فنی، اقتصادی و آسایش و دلایل احساسی، ما را به انتخاب بام مسطح بر میآنگیزد.
3- پلان آزاد: تا امروز دیوارهای باربر از زمین آغاز شده، بر روی یکدیگر قرار گرفته و طبقات را از همکف تا زیر شیروانی تشکیل میدادند. پلان، اسیر دیوارهای باربر است. بتون آرمه، پلان آزاد را به خانه می آورد. طبقات دیگر بوسیلهی دیوارها بر هم منطبق نیستند، طبقات آزادند. صرفه جویی زیاد در حجم ساخته شده، استفاده جدی از هر سانتی متر، صرفه جویی در هزینه… راسیونالیسم آسان پلان جدید.
4- پنجره های طولی: پنجره یکی از عناصر اصلی ساختمان است. پیشرفت، آزادی را به ارمغان میآورد. بتون آرمه، انقلابی در تاریخ پنجره به پا میکند. پنجره ها میتوانند از سویی تا سوی دیگر نما قرار گیرند. پنجره نمونه عنصر مکانیکی خانه است. برای تمام خانه های باشکوه، تمام ویلاها، تمام خانه های کارگری و خانه های اجارهایی…
5- نمای آزاد: ستون ها با فاصله از نما و در درون خانه و سقف به صورت کنسولی امتداد مییابد. نماها تنها اعضای سبکی تشکیل شده از دیوارهای محافظ و یا پنجره ها هستند. نما آزاد است و پنجره ها بدون قطع شدن میتوانند از یک سو تا سوی دیگر نما قرار گیرند. ” (بنه ولو: 1377؛ 66)
لوکوربوزیه در مورد مفهوم خانه نوشته است:
” مسئلهی خانه، مسئلهی این عصر است. تعادل جامعهی امروز به آن وابسته است. نخستین وظیفهی معماری در این دورهی بازسازی، بازنگری ارزش ها و بازنگری عناصر سازندهی خانه است. تولید انبوه مبتنی بر تحلیل و تجربه است. صنعت در مقیاس وسیع باید به ساختمان توجه کند و عناصر خانه را بر پایهی تولید انبوه استوار سازد. ما باید روح تولید انبوه را خلق کنیم. روح ساختن خانه های تولید انبوه. روح زندگی درخانه های تولید انبوه. روح درک خانه های تولید انبوه. اگر از قلب ها و ذهن های مان همهی مفاهیم مرده دربارهی خانه را بزداییم و به مسئله از دیدگاهی انتقادی بنگریم، به «خانه – ماشین»، به خانهی تولید انبوه خواهیم رسید، که همان گونه سالم (از نظر اخلاقی نیز) و زیباست که ابزار و وسایل کارآیی که همراه زندگی ما هستند، زیبایند.”( لوکوربوزیه؛ 1381: 206)
” هواپیما محصول گزینش دقیق است. درس هواپیما در منطقی قراردارد که بر طرح مسئله و تحقق آن حاکم بود. مسئلهی خانه هنوز مطرح نشده است. مع هذا یقیناً معیارهایی برای خانهی مسکونی وجود دارد. ماشین آلات در خودش حاوی عامل اقتصاد است که به سوی انتخاب سوق میدهد. خانه ماشینی است برای زندگی کردن در آن.”( لوکوربوزیه؛ 1381: 204)
او در نهایت عناصر تشکیل دهنده ی معماری را چنین معرفی نموده است: “عناصر معماری نور و سایه، دیوارها و فضا هستند. انسان با چشمهایش که 5 فوت و 6 اینچ (165 سانتیمتر) از زمین فاصله دارند به آفرینش معماری نگاه میکند. شخص فقط میتواند با اهدافی که چشم میتواند درک کند و مقاصدی که عناصر معماری را به حساب میآورند سر و کار داشته باشد. اگر مقاصدی جلوه گر شدند که به زبان معماری سخن نمیگویند، شما با توهم نقشه روبرو میشوید. شما از قواعد حاکم بر نقشه، از طریق خطای درک یا از طریق تمایلی به سوی نمایش تهی، تخطی میکنید.”( لوکوربوزیه؛ 1381: 205) “جامعهی انسانی نمیتواند تحمل بکند که خانواده ها از نور آفتاب محروم بوده و به این طریق محکوم به بی حالی و بی جانی گردند. طرح هایی که حتی یک واحد مسکونی را در مجموعهی خانههایی که در بر میگیرند، به علت رو به شمال بودن از آفتاب محروم میکنند و یا آپارتمانی را در سایهی بناهای مجاور قرار داده و سبب محرومیت آن از نور آفتاب میگردنند، میبایست قویاً مردود شناخته شوند. لازم است که از همهی سازندگان بناهای مسکونی خواسته شود که نمودار آفتاب گیری اتاق های منازل طرحهای خود را در ساعات مختلف کوتاه ترین روز سال و تغییر فصل ارائه بدهند و ثابت کنند که این منازل امکان حداقل دو ساعت آفتاب گیری را دارند.
هرگاه این امر صورت نگیرد، نمیبایست اجازهی ساختمان داده شود. داخل کردن نور آفتاب در خانه های مسکونی، یک وظیفه ی نو و دستوری بزرگ برای آرشیتکت میباشد.”(لوکوربوزیه؛ 1355: 104)
او در مورد معیار های داوری فضاهای شهری هم نوشته است:”چهارمین کنگرهی بین المللی معماری مدرن که در آتن تشکیل شد این اصل را تثبیت کرد. آفتاب، سبزه و فضای باز سه عنصر اصلی شهرسازی هستند. تبعیت از این اصل امکان میدهد که وضع موجود را قضاوت کنیم و پیش نهادهای تازه را، از یک دیدگاه حقیقتاً انسانی، مورد ارزیابی قرار دهیم.”(لوکوربوزیه؛ 1355: 91و92)
مختصری از سبك معماري لوكوربوزيه
سبك معمار لوكوربوزيه ، معماري مدرن متعالي است. و لي بهتر است قبلا توضيحاتي در رابطه با سبك كلي معماري مدرن داده شود. معماري مدرن كه سبكي غالب و جهانگير در قرن بيستم ميلادي بوده ، ريشه در تحولاتي دارد كه خاستگاه آن شهر فلورانس در شمال ايتاليا ، در حدود چهار صد سال پيش از ظهور معماري مدرن بوده است. ولي بايد توجه داشت كه معماري مدرن بصورت يك مكتب معماري با مباني نظري مدون و ساختمانهاي ساخته شده بر اساس انديشه مدرن،از اواخر قرن 19 ميلادي شكل گرفت. خاستگاه اين معماري در شهر شيگاگو ، و در اروپا شهرهاي پاريس ، برلين و وين بود. و همچنين قابل ذكر است كه معماري مدرن ، نقطه عطفي در تاريخ معماري غرب و يا به عبارت ديگر ، در تاريخ معماري جهان بود. زيرا براي اولين بار ، نگرش از سنّت و تاريخ و گذشته ، بعنوان منبع الهام معماري تغيير جهت داد و آينده و پيشرفت ، بعنوان موضوع و هدف اصلي معماري مطرح شد.
معماران و نظريه پردازان مدرن سعي كردند ، معماري را با علم ، تكنولوژي و جهان در حال تحول همگون سازند.
به هر حال اگر بخواهيم اعضاي خانواده معماری مدرن را نام ببريم شامل سه دوره اصلي ، معماري مدرن اوليه ، معماري مدرن متعالي و معماري مدرن متاخّر ، خواهد بود كه هر كدام از آنها نيز داراي زير مجموعه هايي هستند. ولی همانطوری که قبلا اشاره شد ، سبک معماری لوکوربوزیه ، معماری مدرن متعالی بود که به اختصار به شرح این نوع سبک میپردازیم.
معماری مدرن متعالی و یا به عبارتی اوج معماری مدرن در بین دو جنگ جهانی اول و دوم ، یعنی عمدتاَ در دهه های 20 و 30 میلادی در اروپا و آمریکا مطرح بود. در دوره معماری مدرن اولیه ، کماکان سبک های تاریخ گرایی , همچون نئوکلاسیک ، رمانتیک و بالاخص التقاتی ، بعنوان سبک های مهم و رایج در غرب ، حائز اهمیت بودند. مانند مکتب شیگاگو ، که بعد از یک دوره نسبتاَ کوتاه بیست ساله ، در مقابل سبکهای تاریخ گرایی نتوانست دوام بیاورد. نهضت هنر نو نیز در اروپا بلا رقیب نبود و بسیاری از ساختمانهای مهم ، به سبک های مختلف تاریخی در اروپا ، همچنان احداث میشد. ولی با پایان جنگ جهانی اوِّل و نیاز شدید به ترمیم خرابی های جنگ و تولید انبوه ساختمان ، گرایش به سمت معماری مدرن افزایش یافت. لذا استفاده از تکنولوژی روز، مصالح مدرن ، پیش ساختگی ، عملکرد گرایی و دوری از سبکهای پر زرق و برق تاریخی ، مورد توجه قرار گرفت .
در این دوره معماری مدرن بعنوان تنها سبک مهم در غرب مطرح شد و دامنه نفوذ آن بصورت یک سبک جهانی ، در اقصا نقاط گیتی گسترش یافت.
یکی از موضوعات کلیدی و بسیار مهم در دوره مدرن متعالی ، مسئله صنعت ، تولیدات صنعتی و تکنولوژی بود. تمامی معماران صاحب نام ، در این دوره به نوعی با مسئله تکنولوژی درگیر بودند. و معماران دیگری مانند والتر گروپیوس و میس ونده رو ، که همفکر با لوکوربوزیه بودند ، سعی در قطع کردن وابستگی های معماری مدرن ، به گذشته و تاریخ گرایی داشتند. و بجای آن خواهان جایگزینی تکنولوژی و عملکرد ، بعنوان منبع الهام معماری شدند. و گروهی دیگر نیز مانند فرانک لوید رایت و آلوار آلتو خواهان استفاده از امکانات مدرن ، برای رسیدن به یک معماری همگون با طبیعت بودند.
و اما در رابطه با کارهای این معمار بزرگ ، با توجه به اینکه در اواخر قرن نوزدهم که مصادف بود با تحولات سریع تکنولوژی ، مخصوصاَ بتن که میتوانست نقش بسیار مهمی در صنعت ساختمان سازی ، که هنوز در چارچوب فنون گذشته باقی مانده بود ، باشد.
لوکوربوزیه توانست در طی فعالیت حرفه ای خود ، استفاده از شاخص ترین مصالح ساختمانی مدرن ، یعنی بتن را به نهایت زیبایی رساند و کارهای وی مورد تقلید جهانی قرار گرفت.
لوکوربوزیه استفاده از تیرآهن و بتن و پیش ساختگی را ، مسیر آینده معماری تلقی مینماید. وی عنوان میکند که برای پرهیز از انقلاب اجتماعی ، باید با استفاده از تکنولوژی جدید ، بصورت گسترده ، برای اقشار مختلف جامعه خانه سازی کرد. وی سعی مرد توجه معماران و شهرسازان را از گذشته به سمت آینده معطوف کند. او ضمن تحسین آسمانخراشهای شیگاگو و نیویورک ، الگو قرار دادن آنها را برای سایر نقاط جهان معرفی کند. و معتقد است که تنها راه حل شهرهای آینده ، بلند مرتبه سازی و پیش ساختگی است.
الگوی شهر طراحی شده لوکوربوزیه
یک مرکز اداری وسیع برای استقرار ساختمانهای ایالتی و تعدادی محلات مسکونی در اطراف آن. بعلاوه خیابانهای عریض ، پارک های وسیع و مغازه های بزرگ برای این شهر در نظر گرفته شد.
لوکوربوزیه خود چند ساختمان مهم ایالتی، از جمله ساختمانهای پارلمان و ساختمان دادگاه عالی را با بتن نمایان طراحی کرد. این شهر از سال 1952 آغاز شد.
دومین شهری که توسط عقاید لوکوربوزیه طراحی شد ، شهر برازیلیا ، پایتخت برزیل بود که توسط لوچیو کوستا و اسکار نیمایر در سال 1957 طراحی شد. نمایر خود با لوکوربوزیه ، در طراحی ساختمان وزارت آموزش و پرورش برزیل در سال 1936 همکاری کرده بود.
ساختمان وزارت آموزش و پرورش برزیل در سال 1936 همکاری کرده بود.
همچنین ساختمان طراحی شده توسط نورمن فاستر ، معمار سبک های-تک ، بنام برج هزاره توکیو 1989 در ساحل شهر توکیو را میتوان نمونه کاملی از برج های چند منظوره نظریه لوکوربوزیه تلقی کرد.
لوکوربوزیه در سال 1926 آنچه را که به اعتقاد او ” پنچ اصل معماری مدرن ” بشمار میرفتند بیان کرد. تعبیرات او ، همانطوری که قبلاَ اشاره شد ، تا حد زیادی منتج از ظهور بتن مسلّح در ساختمان بود. که در اواخر قرن نوزدهم آغاز شد. این نوع ساختمان و بخصوص کاربرد ستونهای بتنی برای نگهداری قطعات سقف و کف ، امکانات جدیدی را برای تعریف فضا های یک بنا بوجود آورد.
آثار لوکوربوزیه
طرحها و پروژه های لوکوربوزیه در بسیاری از کشورها به اجرا در آمد . ولی بیشترین کارهای او در فرانسه و هندوستان بود که به اختصار به قسمتی از آثار او، میپردازیم.
با توجه به تاریخ شروع اولین پروژه ایشان ، شاید بتوان گفت که وی جزو یکی از فعالترین معماران در عرصه معماری بوده است. چرا که پروژه خانه دم اینو را در سال 1914 و درست در17 سالگی، طراحی و اجرا کرده است.
خانه دم- اینو
مکان : فرانسه
تاریخ ساخت : 1917 – 1915 میلادی
ویژگی : برای اولین بار ازاسکلت و کنسول استفاده شد . و دیوارها دیگر نقشی در ایستایی و سازه ی ساختمان نداشته اند . فرم کلی پروژه مستطیل شکل است و کاربرد ستون های بستی برای نگهداری سقف و کف بدون اتکا به دیوارهای باربر بصورت کامل نشان می دهد. در این اثر لوکوربوزیه، معماری به اساسی ترین عوامل سازنده ی یعنی ستون ، کف و پله تجزیه شده استطرح اين خانه هاي پيش ساخته را در نظر مهندسين مورد توجه قرار داد .
– فرم کلّی این پروژه بصورت مستطیل بوده و کاربرد ستونهای بتنی ، برای نگهداری سقف و کف بدون اتَکا به دیوارهای باربر را بصورت کامل نشان میدهد.
ویلا سيتروئن Citrohan House
مکان : پاریس
تاریخ ساخت : 1920
خانه را براي کارگران طراحي کرد ولي در حد پروژه باقي ماند . استفاده کردن از بام به عنوان حياط و ساختمان به صورت پيلوتي .
آپارتمان مسکوني مارسي United Habitation
اين ساختمان 18 طبقه با نام خانه لوکوربوزيه معروف است و وي به خاطر اين ساختمان جايزه لژيون ولور را گرفت . 1925 ساختمان براي 1600 نفر با 337 آپارتمان ، يک اطاقه تا آپارتمانهايي که براي خانواده هاي 8 نفره هستند . فروشگاهها در 2 طبقه مياني و انعکاس آن در نماي ساختمان . فروشگاهها عبارتند از مغازه هاي خواربار فروشي و سرويس دهي ، دفتر پست ، در طبقه 17 يک رستوران و مهد کودک براي 150 کودک و استخري کم عمق ، تراسي به ابعاد 24 در 165 متر مخصوص ورزشو امور اجتماعي است . صاف کاري نکردن محل قالبهاي بتن در نماي ساختمان به خاطر طبيعي ديده شدن آن و زبر پيلوتي .
ویژگی : هنگامی که از او برای طراحی مجتمع مسکونی مارسی دعوت بعمل آمد لوکوربوزیه ازاین فرصت برای به ظهور رساندن ایده هایی که 25 ساله روی آن ها تفکر کرده بود ، استفاده نمود. اهالی این مجتمع این ساختمان را صرفاً خانه لوکوبوزیه می داشتند. درا ین آپارتمان ها از رنگ های تند و خالص قرمز ، زرد و سبز استفاده شده است . ولی در نما از آنها استفاده نشده است . این مجتمع برای 1600 نفر ساخته شده است . ویژگی کار او این است که در این مجتمع محلی برای زندگی اجتماعی فراهم شده است . سازه ی مجتمع از بتن مسلح است . 17 پیلوت از بتن آرمه اسکلت ساختمان را تشکیل می دهد . کف ها ، سقف ها و دیوارهای این مجتمع از سازه مستقل اند لذا عایق صوتی کامل است .
نمای شمالی این مجتمع پنجره است و سه نمای دیگر بالکن هایی دارند که به واحد های مسکونی تعلق دارند. و پارتیشن های جدا کننده با رنگ های کرم رنگ آمیزی شده است . فاصله ها نیز مدولار بدست آمده اند . جالبترین جنبه ی این آپارتمان های مسکونی فروشگاه آن است که به جای طبقه اول در طبقه ی 7 و 8 قرار گرفته اند و در نمای ساختمان فوراً ایده می شوند چون به جای پنجره آفتابگیرها دارند که با ردیف هایی از پنجره های مربع شکل به نما سرزندگی و حیات می دهد. برای لوکوربوزیه تراس سقف یک المان مهم در عملکرد اجتماعی آپارتمان تعریف شده است .
ویلا شودان
مکان : احمد آباد هند
تاریخ ساخت : 56-1955
ویژگی : ویلا شودان را می توان سرآمد تفکرات لوکوربوزیه در معمای مدرن دانست چون اصل معماری مدرن را بیان می کند و مانند ویلا ساوا پلان و نمای آزاد را هم می توان در این ویلا دید . فرم ویلاشودان بخوبی با اقلیم حاره ای هند تعامل دارد . سقف ویلا همانند چتری عمل می کند و سوراخ ها در دل بنا این مکان را می دهند که نسیم خنک از بین آنها و تراس ها عبور کند .
کلیسای رونشان Chapel Of Ronchamp
مکان : نوتردام فرانسه
تاریخ ساخت : 1957- 1955
ویژگی : در این کلیسا برای اولین بار باید گفت برخلاف سنت ومعماری همیشگی کلیساها ، از احجام و خطــــــوط متضاد ( منحنی و شکسته ) استفاده شده است و لوکوربوزیه به کمک نیروی قرینگی در پلان سعی داشته است تا این تضاد با سایر کلیسا ها را به تعادل برساند. سازه ی کلیسا از جنس بتن است ، نور کلیسا از سقف و دیوارهای اطراف سالن کلیسا و دو برج استوانه ای تأمین می شود. شکل کلی کلیسا و سقف آن بنا دیدگاه های مختلف شبیه بادبان کشتی و پوسته ی خرچنگ و…می باشد .
اين کليسا در ستايش تحت تاثير معماري آکروپليس يونان ، از يک شيب پايين به بالا مي آيد و اين امر باعث مي شود ساختمان به صورت تنديس گونه به نظر بيايد . ديوارهاي رمانسک ، سازه باربر ، پنجره هايي بدون هيچ تناسبات و معياري در نما کار شده و سقف به صورت صدف است .
خانه ی تووین ۱۹۲۷
این خانه در مجموعه ی ویسنهوف اشتوتگارت واقع است. این خانه، که به واقع دو خانه ی متقارن و مشابه است، از سه طبقه تشکیل شده. طبقه ی همکف ورودی، تراس، اتاق مستخدم و دسترسی به طبقه ی اصلی ـ اول ـ است . در طبقه ی اول همه ی اجزای خانه قرار گرفته اند: نشیمن و خواب و آشپزخانه و سرویس ها. طبقه ی دوم، تراس و باغ ـ بام است .
این بنا بر روی زمین می نشیند. بنابراین، زمین وجه مغفول آن است. عرصه های این بنا همکف، اول و طبقه ی تراس ـ بام است. پیلوتی، این امکان را داده تا همکف خود را رها کند و خانه بر “روی” زمین استوار شود. بدین سان، حجم خانه در طبقه ی اول جمع می شود و همه ی فضا ها در این سطح انباشته می شوند: آشپزخانه، نشیمن، و سرویس ها. به همین دلیل است که حجم میانی منسجم تر، یکنواخت تر، و یکدست تر است، تا عملکرد درون را به انجام برساند. اما پشت بام آزاد و رها است. این رهابودگی را خط آسمان متنوع و تورفتگی ها تایید می کنند . از دیگر سو، این رهابودگی نشان از آن دارد که عملکردی “سخت” بر آن مترتب نیست . بنابراین، افراشت ِ بنا از درونی متفاوت حکایت دارد. چند پله ما را به بالا رفتن و رسیدن به همکف، یعنی اولین سطح بنا فرا می خوانند .
راهرو به اندازه و دقیق است. جایی برای طی کردن و دیگر هیچ. در این راهرو تنها می شود با احتیاط حرکت کرد و به مقصد رسید. مدولاسیون حاکم بر فضا است. این راهرو، دو نقطه را دقیق به هم متصل می کند. نور هم به “قدر کافی” تا مین شده است .
دید از اتاق بچه ها به اتاق نشیمن و خواب والدین. عملکردها در هم فشرده اند. همه چیز محاسبه شده است . اتاق نشیمن با اتاق خواب والدین یکی است. تخت خواب ها جمع می شوند و در طول روز در کمدها مخفی می شوند. تخت خواب کودک هم همینطور. خانه ی روز از خانه ی شب کاملا جداست. کودکان هم از این سخت گیری مستثنی نیستند. “اندازه ها” مسلط بر فضایند. نور یکدست و کافی را پنجره ی سرتاسری فراهم می کند .
پنجره ی افقی که تازه از “بار دیوار” رها شده، هم فاصله ی درون و برون را می کاهد و هم نوری یکدست و یکنواخت را عرضه می کند. این پنجره، “تفاوت” قایل نمی ود. آشپزخانه و نشیمن و خواب برایش یکی است. از همین رواست که “اتفاق” ای در درون آن خانه نیست .
از همه جای فضا نهایت استفاده می شود. گوشه ها برای کمدها. کمد تا جایی که لازم است ارتفاع دارد. سقف راهروی پشتی هم تا جایی است که برای قد آدم لازم است. بقیه ی آن در اختیار فضای این سو .
این خانه کمابیش یک گونه و یک روح است. دیوارها، تنها تیغه هایی جداکننده اند که وظیفه شان تقسیم شب خانه از روز آن است. فضاها بی خصلت اند، چرا که به راحتی به همدیگر تبدیل می شوند . همه چیز دقیق و محاسبه شده است .
اتودهای معار نشان می دهد که او همه چیز را تحت کنترل خود دارد. رنگ دیوارها و سطوح مشخص شده اند. او به همه چیز اندیشیده است .
حرکت در خانه افقی است و در همان طبقه ی اول متمرکز می شود. پله ها چندان آدم را به بالا و پایین رفتن نمی خوانند. پله ها کمابیش بی رمق و ناتوانند. حضور آنها در فضای بیرون از بخش اصلی خانه، بر این بی رمقی افزوده است. بنابراین حرکت عمودی عقیم مانده است. از این رواست که کالبد در این خانه “حرکت” نمی کند .
شاید عالی ترین بخش این خانه پشت بام آن باشد. همان تراس یا باغی که معمار ما وعده اش را داده بود. پشت بام به حیاطی دل انگیز تبدیل شده است. این عرصه خرده جها نی را آفریده که در آن انسان قادر است تا از “سختی” تحمل ناپذیر فضای سکونت بگریزد و خود را “زیر آسمان” و “روی زمین”، گشوده به طبیعت و چشم انداز، دمی در دامن خیال و تصور رها کند. این عرصه انسانی ترین عرصه ی خانه است. سایه روشن ها، رنگهای تند و جذاب، فضای سبز، قاب ها ی تعبیه شده، همه و همه به انسان احترام می گذارند و او را به خود فرا می خوانند .
سکونت، در این خانه سخت و نامنعطف است. همانطور که “آقای معمار” گفته. قطعیت فضا، آن را سرد و بی روح کرده است. حتی نور یکدست پنجره هم چندان از این قطعیت نمی کاهد. فضا مشخص است، پس تن، تن به کشف و جستجو نمی دهد، چرا که همه چیز روشن و آشکار است. پس و پیش و بالا و پایین هم چندان احساس نمی شود. کالبد در حد تن فرومی کاهد. در این جا خانه دقیقا ماشین زندگی است. ماشینی که همه ی اجزایش به دقت کنار هم قرار گرفته، محاسبه شده، و تنظیم گردیده است. می گویند اجاره نشین خانه، برای گریز از “سختی” آن، این دو خانه را به بهای یک خانه اجاره می کند، دیوارها را برمی دارد، فضای شب را از روز جدا می کند، تا دمی از دست معمار ِ خشن و دستورالعمل هایش بیاساید، و بدین سان این خانه را قابل زیست کند
ویلا ساوا – لوکوربوزیه Villa Savoye 1928-1931
لوکوربوزیه طراح و نظریه پرداز معماری ساختمان و معماری مدرن را با این جمله معرفی می کند ” خانه ماشینی است برای زندگی ” این جمله از آن سال به بعد اساس تفکر لوکوربوزیه را نشان می دهد. لوکوربوزیه برای خانه های مدرن ۵ خصیصه را مطرح می کند که عبارت بودند از :
ستون ها ساختمان را از روی زمین بلند می کنند (ساختن پیلوت در همکف (
بام مسطح و باغ در بام
پلان آزاد
پنجره های طویل و سرتاسری
نمای آزاد و ساختن کف و دیوارها به صورت کنسول
سایت ویلا ساوا چمنزار وسیعی است که درختان بسیاری دور تا دور آن را فرا گرفته اند. ورودی اصلی سایت در جنوب قرار دارد و راه دسترسی به بنا در ضلع شمالی قرار دارد. پیش بینی شده است که این مسیر با ماشین طی شود. لوکوربوزیه با این کار قصد داشته است تا مخاطب خود را دور ویلا بچرخاند و با این کار ویلا ساوا در همان برخورد اول خود را به ساکنان نشان می دهد .
حجم ویلا ساوا همانند مکعبی سفید و سبک (به جهت ارتفاع از سطح زمین) در میان درختان سبز است. این سبکی با استفاده از نمای آزاد ) کاذب و بدون پلان) و وجود تراس در بام تشدید شده اند. راه دسترسی و دیوارهای طبقه همکف نیز از جنس شیشه می باشند که این خود باعت ارتباط بصری بین داخل و طبیعت خارج شده است .
دید باز به کمک شیشه و انتقال احجام و خطوط (در پلان) به خارج از خصوصیات معماری نیم طبقه بالایی می باشد که توانسته است پلان آزاد و نمای آزاد را برای لوکوربوزیه به خوبی ایجاد کند .
عکس هایی از ماکت های ساخته شده از ویلا ساوا
منبع : فارسی کد ، پرشین کد ، وب سایت تخصصی معماری و عمران
شاهکارهای 7 معمار – بسیار زیبا و دیدنی
زیباترین شاهکار های معماری جهان
واقعا ممنون,خیلی عالی بود .
ممنون خیلی مفید بود وبه دردم خوذد
سلام میشه آثاربزرگ این معمار بزرگ و برام بفرستید به جز ساوا
mamnon misham age axahye karaye le corbusier ro baram befrestid
خوب بود….
اگه میشه عکس های کلیسای رونشال رو برام ایمیل کن.خیلی نیازمه….
mer300000000
فقط میتونم بگم،بیست بود،بیست.
ممنون… عالی بود
خیلی ممنون مطالب جالبی بود اگرعکس های بیشتری ازلوکوربوزیه برام بفرستید ممنون میشم
سلام هر کی میتونه واسم راجع به میس ونده روهه و معماری مدرن مطلب بفرسته کنفرانس دارم خیلی نیازمه مر15+15
mersi matalebet vaghean be dardam khord mamnon
نقد کارهای لی کوربزیه رو برام بفرستین (مبانی نظری) ممنون میشم
perefect
…tanx alot
عالی بود
mer30 kheyli ali bood ممنون خیلی عالی بود
ضمن تشکر از مطالب خوبتون ممکنه لطفا برام مدارک کامل (پلان نما برش پرسپکتیوها و نقد) ویلا ساوا و کلیسای رونشان و خانه ی تووین رو بفرستید
سلام خیلی خیلی عالی بود مرسی.میشه لطفا (پلان ویلای رونشان) رو به ایمیلم بفرستی.خیلی ممنونم
سلام.عالی بود میشه پلان و برش ویلای ساوا رو به ایمیلم بفرستید..اگه بفرستید متشکرم.